آتوسا مومنی، رئیس مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی یونسکو در یادداشتی برای میراث آریا نوشت: در آستانهٔ دروازهٔ ملل تخت جمشید، طنین ارکستر فیلارمونیک ارمنستان برخاست؛ موسیقی، در تجلیات میراث ناملموس و در زمرهٔ هنرهای اجرایی، جایگاهی ممتاز دارد و میراثی زنده و جاری در زیست فرهنگی ملتها است؛ میراثی که فراتر از مرزهای سیاسی و جغرافیایی ملتها را همراه ساخته و در تجربهای مشترک از هویت و همبستگی انسانی تبلور یافته است. این زبان جهانی، گذشته و حال و آینده را در پیوندی مستمر و معنادار به هم میرساند و نشان میدهد که چگونه نغمهها میتوانند حافظهٔ تاریخی ملتها و پیوندهای تمدنی را بازتاب دهند.
اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در محوطهٔ جهانی تخت جمشید ـ در برابر دروازهٔ ملل ـ رویدادی بود که نه تنها شأن هنری، بلکه منزلت فرهنگی و تمدنی داشت. اجرای فیلارمونیک ارمنستان در تخت جمشید ـ در برابر دروازهٔ ملل ـ مصداقی روشن از این حقیقت بود که نغمهها میتوانند همان نقشی را ایفا کنند که قرون پیش سنگنگارهها بر دوش داشتند: روایتگر پیوند ملتها در تاریخ بشری. این کنسرت یادآور آن حقیقت است که موسیقی، بهویژه در سیمای میراث ناملموس، ظرفیت آن را دارد که تاریخ و هویت ملتها را به زبان جهانی امروز بازگو کند و یادآور پیوندی باشد که فراتر از مرزهای جغرافیایی و زمانی انسانها را متحد میسازد.
پیوند ایران و ارمنستان، که ریشه در روابط کهن و پایدار دو ملت دارد، در دورههای شکوهمند تاریخ فرهنگی ایران بارها بازتاب یافته است؛ از دوران شاهنشاهیهای بزرگ تا تعاملات فرهنگی و هنری معاصر. این روابط تاریخی نه تنها زمینهٔ گفتوگو و تبادل فرهنگی میان ملتها را فراهم کرده، بلکه بستری استوار برای مشارکتهای مشترک در حوزههای میراث فرهنگی و آموزش هنرهای اجرایی ایجاد کرده است. همانگونه که در گذشته اقوام گوناگون در دورههای فرهنگی گرد هم میآمدند، امروز نیز موسیقی نقش همان پل تاریخی را ایفا میکند؛ پلی میان تاریخ و معاصر، میان ملتها و فرهنگها، و میان میراث مادی و ناملموس.
مایهٔ افتخار است که جمهوری ارمنستان، پس از یک دورهٔ موفق نقشآفرینی در شورای حکام «مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو»، اکنون در سال پایانی حضور خود قرار دارد و همچنان با جدیت و تعهد، همکاریهای خود را در ارتباط با مرکز بهعنوان عضوی فعال ادامه میدهد. این دوره، شاهد برگزاری کارگاهها و برنامههای آموزشی و پژوهشی متعدد، از جمله کارگاه «میراث فرهنگی ناملموس و موزه» در ایروان بوده است؛ اقداماتی که همسو با اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو، نه تنها ظرفیتهای ملی ارمنستان را ارتقا داده، بلکه زمینهٔ تبادل دانش و تجربیات با سایر کشورهای منطقه را نیز فراهم ساخته است.
همکاریهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی ارمنستان با مرکز، نمونهای برجسته از چگونگی بهرهگیری از میراث ناملموس بهعنوان ابزاری زنده و پویا برای گفتوگو، صلح، همبستگی و توسعهٔ پایدار در منطقه است. استمرار نقش فعال ارمنستان در این مسیر، تضمینی است بر تداوم و تعمیق پیوندهای فرهنگی و تمدنی میان ملتها و نمونهای شاخص از تعاملات منطقهای در پاسداری از میراث زنده و مشترک.
تخت جمشید در این شب تاریخی بار دیگر به صحنهٔ گفتوگوی تمدنها بدل شد؛ اما این بار، زبان گفتوگو نه سنگ و کتیبه، بلکه موسیقی بود؛ زبان جهانی که در لحظهای واحد، گذشته، حال و آینده را به هم پیوند داد. و همین حقیقت است که قدرت نافذ میراث فرهنگی ناملموس را آشکار میسازد: میراثی که در نغمهها میزید و در حافظهٔ جمعی انسانیت ماندگار میشود، و همزمان نشاندهندهٔ پیوند تاریخی و فرهنگی ایران و ارمنستان و جایگاه ممتاز موسیقی در هنرهای اجرایی است.
انتهای پیام/
نظر شما